در جریان فتنة سالهای 78 و 88 و بعد از آن، رهبر معظم انقلاب اسلامی مکرر از خواص انقلاب و ضرورتها و بایسته های مربوط به آنان سخن گفتند و از مردود شدن بعضی از خواص و قبولی بعضی دیگر از آنان در جلسه امتحان یعنی رخدادها و وقایع این سالها، خبر دادند.

در این کتاب، چهار تن از شخصیت های انقلاب مورد بررسی قرار گرفته و علاوه بر زندگینامه آنان، لحظه های حساس فراروی هر یک از آنان و موضعگیری و اقدامات آنان در این لحظه ها، مطرح و تدوین شده است.

این شخصیت ها عبارتند از:

1- سید محمد موسوی خوئینی‌ها

2- سید محمد خاتمی

3- آیت الله مهدوی کنی

4- آیت الله محمد جنتی

تبیین عملکرد و عاقبت این خواص علاوه بر بازخوانی تاریخ انقلاب و وقایع و رخدادهای حساس آن، در شناخت شخصیت ها و چرایی مردود شدن یا قبول شدن آنها در جریان مسائل انقلاب، مایة بصیرت بوده و دارای درسها و عبرتهای فراوان است که جامعه بخصوص جوانان در گام دوم انقلاب به آن شدیداً احتیاج دارند. در بخشی از مقدمة این کتاب می خوانیم:

« بیشترین بار امانت سبک زندگی ایمانی، اعتقادات و استقامت یک ملت، بدوش آگاهان و زبدگان و زمامداران آن ملت است. هر گاه اینان با بصیرت، پاکدست، مؤمن، امانتدار، با استقامت و مدبّر بوده اند تحولات آن ملت، به جهت مثبت حرکت کرده و سازنده و پیش برنده و عزّت بخش خواهد بود و بالعکس، اگر فاقد این خصوصیات باشند، در تنزّل و عقب ماندگی و فساد جامعه تأثیر گذار خواهند بود. با توجه به این نقش است که دشمنان نظام دینی جمهوری اسلامی، عمدة هدف و آماج توطئه های خود را متوجه خواص جامعه می­کنند تا ذهن و محاسبات آنها را عوض کرده و از این طریق مردم را به سمت خواسته های خود سوق دهند.»

ویژگیها: 1- تبیین تاریخ انقلاب اسلامی در قالب بررسی شخصیتهای انقلاب  2- تأکید بر حوادث عبرت آموز انقلاب 3- مستند بودن در عین تحلیلی نبودن بررسی ها