در آیین معرفی و بررسی کتاب «حسین مظهر عقل و عشق» مطرح شد؛ بغلانی: کربلا نمایشگاهی از روحانیت و معنویت است/ مخدومی: با کتابی جامع طرف هستیم

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،  آیین معرفی و بررسی کتاب «حسین مظهر عقل و عشق» نوشته محسن بغلانی، در پنجمین نشست از سلسله نشست‌های فرهنگی خانه کتاب و ادبیات ایران با عنوان «تکیه کتاب» امروز چهارم مرداد ۱۴۰۲با حضور احمد عطایی، رحیم مخدومی شربیانی و نویسنده کتاب برگزار شد.

در ابتدای این نشست احمد عطایی سخنان خود را با آموزه‌های اسلام درباره حب با دوستان خدا و بغض با دشمنان خدا آغاز و اظهار کرد: حب با دوستان خدا و بغض با دشمنان خدا یک اساس در آموزه‌های اسلام است و این اساس به عنوان یک ملاک اساسی برای صحت و سقم مسلمانی بوده و عاشورا نیز بر همین مبنا شکل گرفته است.

او درباره این کتاب گفت: این کتاب برای همه گروه‌ههای سنی به‌ویژه نوجوانان حائز اهمیت است که با این نکته آشنا شوند که عاشورا و قیام امام حسین(ع) فقط جنبه‌های شر و ظلم نداشته است. شهید مطهری معتقد است آنقدری که مداحان، روضه‌خوانان و سخنرانان ما درباره شرآفرینی‌ها و ظلم‌های عاشورا حرف می‌زنند و می‌خوانند درباره خیر و خوبی‌های عاشورا صحبت نمی‌‌کنند. 

او ادامه داد: در این کتاب تلاش شده تا خوبی‌ها و زیبایی‌های عاشورا و سیدالشهدا تحسین شود و از باب وصف برجستگی‌های عاشورا برای جوانان و نوجوانان تالیف شده است. در بخش «اندیشه کن» کتاب از نوجوانان می‌خواهد همکاری کنند و شوری که در کارهای سیدالشهداست را گسترش داده و حرکت امام حسین(ع) را به جز از جنبه احساسی و عاطفی، از لحاظ عقلانیت نیز جامع ببینند.

عطایی بیان کرد: در گذشته خیلی از افراد سعی می‌کردند از عزاداری سیدالشهدا به عنوان مراسمی یاد کنند که مجلس گریه و زاری است و از شعور و عقل در آن خبری نیست. بعد از پیروزی انقلاب هم این مسائل وجود داشت و امام اولین کسی بود که چرایی گریه برای سیدالشهدا و دلایل عقلی شور حسینی را مطرح کرد.

او افزود: در حرکت امام حسین(ع)، وقتی ما به جای‌جای این حرکت نگاه می‌کینم شور و عقل باهم موج می‌زند و فقط تکیه بر احساس نشده است بلکه عقلانیت هم در آن نقش دارد. اگر ما امام حسین(ع) را مظهر جلال و رافت الهی می‌دانیم باید در حرکاتمان هم منطق و و عقلانیت همراه با شور و نشاط باهم دیده شود.
 

محسن بغلانی نویسنده این کتاب هدف از تألیف این کتاب را افزایش اقناع منطقی و عقلی ارادت و عشق به آن حضرت دانست تا تلاقی عقل و عشق در وجود پیروان سیدالشهدا به ویژه نوجوانان و جوانان کامل شود.

او گفت: این کتاب در هفت دفتر تبیین شده است؛ دفتر اول مودت اهل بیت و تداوم رسالت، دفتر دوم جلوه‌های مستانه او، دفتر سوم شکل‌گیری کاروان کربلا و قیام سیدالشهدا، دفتر چهارم چرایی قداست عاشورا، دفتر پنجم درس‌های عاشورا، دفتر ششم عبرت‌های عاشورا و دفتر هفتم چرایی گریه و عزاداری برای امام حسین(ع).

او ادامه داد: در دفتر اول یعنی مودت اهل بیت و تداوم رسالت، جوهره مودت یعنی اطاعت و تبعیت مورد بررسی قرار گرفته است. تنها پیامبری که از امت خود اجر خواست پیامبر اسلام بوده است. در این دفتر به این سؤالات پاسخ داده شده که علت درخواست اجر از سوی پیامبر چه بود؟ اجری که آن حضرت خواستند چه بود؟ قربی چه کسانی هستند؟ مودت چیست و چه تفاوتی با محبت دارند؟ خلاصه آن که عشق و ارادت به اباعبدالله باید همراه با مودت باشد و جوهره مودت نیز اطاعت و پیروی و تبعیت از امام است.

این محقق درباره دفتر دوم اظهار کرد: «جلوه‌های مستانه او» در این دفتر به ارائه شرافت‌های نسبی اخلاقی و معنوی و در یک کلام تمامی خوبی‌های اباعبدالله پرداخته‌ است. همچنین شجاعت و شهامت مبارزات حضرت اباعبدالله در جنگ صفین و جمل و صحنه‌هایی از کربلا مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است.

مؤلف کتاب بیان کرد: در باب رضا و تسلیم از بیان شهید مطهری مدد گرفته‌ام. یک دوبیتی از رکن‌الدین خوافی هست که در این رباعی به خوبی حقیقت تسلیم در جنبه مثبت بیان شده است که تسلیم سکون و توقف نیست بلکه تغییر کیفیت حرکت است.

به گفته بغلانی، در دفتر سوم به ترتیب مواردی چون آغاز حرکت و اهداف امام حسین از آغاز هجرت مورد بررسی قرار گرفته است. آغاز حرکت به دلیل دعوت امام به خانه ولیدبن عتبه برای بیعت یا قتل و هدف امام حسین از هجرت و قیام اصلاح در امت جدش و امربه معروف و نهی از منکر بوده است.

بغلانی افزود: شهید مطهری علت دیگری نیز برای حرکت امام حسین بیان فرموده‌اند و آن اهمیت رأی بوده است. تمام چیزی که معاویه و یزید از امام می‌خواستند یک رأی آری و بیعت با یزید بود ولی امام راه شهادت را برگزید تا یک امتیاز یعنی فروختن یک رأی را به آنها ندهد و پاسخ وی به آنها نه بود.

او با اشاره به اینکه دفتر چهارم که چرایی قداست عاشوراست بیان کرد: در این دفتر با توجه به بیانات شهید مطهری آمده است قداست این شهادت و اهمیت خارق العاده آن بعد از چهارده قرن معلول سه جهت است. هدف در حرکت سیدالشهدا حقیقت بود نه منفعت شخصی بلکه بالاتر فدا کردن خود و منفعت شخصی خود برای حقیقت بود. همچنین قدرت شیطانی که با آن روبرو بود و اثبات روشن‌بینی و آگاهی و خبره بودن امام. چرا که امام هم روشنایی دارد و هم دردشناس است و هم معالجه را می‌داند.

او با بیان این نکته که که کربلا را می‌توان یک نمایشگاه از روحانیت و معنویت دانست نه نمایشگاهی از شقاوت و پلیدی گفت: قهرمانان این صحنه یزید و شمر و خولی و عمر سعد نیستند بلکه امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) و حضرت زینب(س) هستند پس باید از این صحنه و نمایشگاه کربلا را دید و از زاویه اباعبدالله و حضرت ابوالفضل و زینب کبری به عنوان قهرمانان داستان نگاه کرد.

بغلانی تأکید کرد: در دفتر پنجم درس‌های عاشورا را بیان کرده‌ام و در پایان این دفتر اصول عزت‌آفرین و عاشورا را در چهل و پنج اصل بیان کرده‌ام که از آن جمله می‌توان اصل اصلاح‌طلبی، ساده‌زیستی، اخلاق محوری، خداترسی، حریت و آزادگی، پارسایی و زهد، ایثار و فداکاری و شهادت طلبی را برشمرد.

او  همچنین دفتر ششم را دفتری دانست که با تأسی از رهنمودهای مقام معظم رهبری عبرت‌هایی از واقعه عاشورا استخراج شده است. همچنین در این بخش به تصمیم‌گیری به موقع خواص نیز پرداخته شده و برای آن مثال از جهاد کنونی آمده است.

نویسنده کتاب «حسین مظهر عقل و عشق» در انتها اظهار کرد: در دفتر هفتم به طور خلاصه چنین بیان شده که گریه یعنی حفظ گریه، یعنی ظهور و بروز محبت قلبی به مودت گریه، یعنی پیوند زدن دل با حادثه‌ای غم‌بار و انتقام از عاملین گریه، یعنی ایجاد رابطه با اصول و ارزش‌هایی که مصائب و سختی‌ها بر آن تحمیل شده است. گریه یعنی تبلیغ و ترویج مرام و سیره مظلومین کربلا در میان جوامع بشری.
 

رحیم مخدومی سومین سخنران این نشست بود که سخنان خود را با بحث درباره عنوان کتاب و طرح روی جلد آغاز و بیان کرد: طرح روی جلد و تناسب آن با عنوان کتاب انسان را به این فکر وا می‌دارد که آیا کتاب مخاطب خاصی دارد؟ آیا طرح روی جلد متناسب با سلیقه گروه مخاطب خاص کتاب است یا خیر؟ آیا نمی‌توان این عنوا را درارتباط با کتاب‌های دیگری که مربوط به سیدالشهداست استفاده کرد؟

او افزود: در این کتاب یکی از مباحثی که در این کتاب معرفی می‌شود سیدالشهدا با آن جلوه عقلانیت و عشقی است که به خدای باری تعالی دارد. اما این مسئله اساسا نمی‌تواند عنوان کتابی باشد که قرار است محتوایش مانند بقیه کتاب‌های این حوزه نباشد.

مخدومی با اشاره به اینکه اسم و طرح روی جلد نوجوانانه نیست ادامه داد: جدای از اینکه تناسب طرح روی جلد با محتوای کتاب چقدر رعایت شده باید دید تناسب محتوا و طرح جلد چقدر با گروه سنی مخاطب کتاب رعایت شده است.

او ضمن اشاره به این موضوع که با کتابی جامع طرف هستیم افزود: از نکات مثبت کتاب این است که جامع و روزآمد است و به ریشه و زمینه امام حسین(ع) پرداخته است. استفاده خوب از منابع و بهره گرفتن از اشعار و احادیث موجود و گزیده گویی‌های این کتاب برای مخاطب نوجوان کم حوصله بسیار خوب عمل کرده است. کتاب با موضوع بسیار مهم مودت آغاز می‌شود و چیزی که پیامبر جلوی پای امت می‌گذارد تا این امت به سعادت برسد و دچار شقاوت نشود.