چند پیشنهاد برای افزایش کارآمدی و تأثیر گذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی

شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورد توجه و اعتماد و امید حضرت امام خمینی، حضرت امام خامنه­ای و اهالی فرهنگ و مردم انقلابی و متدیّن ایران زمین است. جایگاه رفیع آن که دارای وجهه قانونی بودن مصوبات می­باشد، قابل تردید و تشابه با دیگر نهادها نیست. لیکن عملکرد این شورا با وجود حرکات و تصمیم گیریها و زمینه سازیها مثبت آن، با جایگاهش تناسب واقعی و دلگرم کننده ندارد. خطابهای رهبری در طول سالهای اخیر این مسأله را بخوبی نشان می­دهد. عملکرد این شورا در مسائل مهمی چون تعیین رؤسای دانشگاهها و سند 2030 و مشابه این مسائل هم، از غفلتها و گاه از کوتاهیهای آن حکایت دارد.

بنظر ما، علل مختلفی باعث افت کارآمدی و تأثیر گذاری این نهاد مهم که سر وکارش با موضوع گسترده و با اهمیت فرهنگ بمعنای اعم آن - یعنی سبک زندگی اسلامی – ایرانی و حفظ باورها و ارزشهای اسلام ناب محمدی(ص) و مقابله با تهاجم همه جانبه فرهنگی دشمنان انقلاب است – شده است. از جمله این علل می­توان به متغیّر بودن اغلب اعضای حقوقی این شورا اشاره کرد که رفت و آمد دولتها بطور طبیعی در عدم سامان یافتگی و جهتگیری صحیح مباحث شورا، اثر گذار است، علت دوم این است که ترکیب اعضای شوراء اغلب صبغة آموزشی اعم از مقدماتی و عالی دارد در حالی که گسترش فرهنگ و ابزارها و شیوه­های جدید، ایجاب می­کند این ترکیب، گستره­ای متناسب با موضوعات و حوزه­های فعّال در عرصه فرهنگ عمومی پیدا کند. یکی از علل دیگر ناکارآمدی، بالا بودن سنّ و مسئولیتهای متعدد اعضای حقوقی و حقیقی شورا است که موجب ناکارآمدی آن و عدم  عملکرد جهادی و انقلابی شورا شده است.

از این رو تغییرات ذیل می­تواند کارآمدی و تأثیر گذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی را متناسب با مطالبات رهبری و اهالی فرهنگ و مردم، افزایش دهد. محورهای این تغییرات عبارتنداز:

1. کاستن از اعضاء متغیّر حقوقی دولتی و تقنینی شورا و افزایش اعضاء ثابت تر در آن.
2. افزایش اعضاء حقوقی به تناسب گسترة موضوعی امروزی فرهنگ و حوزه های مختلف آن.
3. قائل شدن شرط سنّی و تعداد دوره های حضور اعضاء حقیقی در شورا.
4. به رسمیت شناختن و دعوت از اعضاء ناظر به تناسب مباحث شورا.
5. شرکت دادن حوزه­های علیمه و علما در این شورا با توجه به نقش برجسته آنان در فرهنگ کشور.

با توجه به محورهای فوق، پیشنهادهای ذیل ارائه می­گردد:

1- افزایش اعضاء حقوقی شورا و دارای حق رأی شامل:

1/1- رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس خبرگان رهبری.

2/1- رئیس مرکز پدافند غیر عامل کشور.

3/1- قائم مقام شورای عالی فضای مجازی کشور.

4/1- رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور.

5/1- مدیر حوزه­های علمیه قم به نمایندگی از حوزه­های علمیه کشور.

6/1- رئیس سازمان بسیج مستضعفین.

7/1- دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام.

2- کاهش اعضاء حقوقی آموزشی شورا مانند:

1/2- رئیس جهاد دانشگاهی.

2/2- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی.

3/2- معاون علمی و فناوری رئیس جمهور.

4/2- رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی.

5/2- وزیر ورزش و امور جوانان.

6/2- حذف رئیس مجلس شورای اسلامی بدلیل حضور رؤسای سه کمیسیون مجلس در ترکیب شورا.

7/2- بجای رئیس قوه قضائیه، از معاونت فرهنگی این قوّه دعوت شود که کارشناسی و تخصصی­تر است و شأن ریاست  قوه نیز محفوظ می ماند.

3- پیشنهاد می شود از سه وزیر آموزش و پرورش، علوم و تحقیقات و فناوری، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، به تناسب مباحث شورا و رابط با هریک از این وزارتخانه­ها، دعوت به عمل آید و از اعضاء ثابت مباحث شورا نباشند.

4- پیشنهاد می­شود، اعضاء زیر به عنوان عضو ناظر و بدون حق رأی (بطور دائم یا به تناسب موضوعات مطروحه) در شورا شرکت داشته باشند تا مباحث شورا کاربردی­تر شده و تا عمق جامعه تسرّی یافته و مشارکت عمومی را بهمراه داشته باشد و در سطح دولتها باقی نماند.

1/4 - معاونت فرهنگی ستاد کل نیروهای مسلح.

2/4- رئیس اتحادیه تشکلهای دانشجویی.

3/4- رئیس اتحادیه انجمنهای اسلامی دانش­آموزان.

4/4- رئیس انجمن اهل قلم کشور.

5/4- رئیس کانونهای فرهنگی هنری مساجد کشور.

 6/4- دبیر شورای عالی امور جوانان.

5- در خصوص سنّ اعضاء حقیقی پیشنهاد می­شود حداکثر سنّ 70 سال لحاظ شده و حداکثر دوره­های حضور در شورا، سه دوره لحاظ گردد.

6- بازنگری در اساسنامه شورا و گنجاندن تغییرات ذکر شده و نیز تعیین الزامات در مورد حضور رئیس جمهور در جلسات شورا و امضاء و ابلاغ مصوبات آن طی فرصت زمانی مشخص و تعیین راهکار مناسب در صورت عدم امضاء و ابلاغ مصوبات از سوی رئیس جمهور.

مؤسسه فرهنگی هنری قدرولایت