آشنایی با کتاب «راه رستگاری»

1- مشخصات کتاب:

1/1- قطع: رقعی

2/1- سال انتشار: چاپ چهارم 1399

3/1- تعداد صفحات: 464

4/1- قیمت: 50000 تومان

5/1- موضوع: اخلاقی معنوی

2- موضوع و ساختار کتاب:

1/2- کتاب مجموعه‌ای است از وصایا، توصیه‌ها و سفارشهای فردی و اجتماعی حضرت امام‌خمینی(قدس‌سرّه) که از بیانات امام و کتاب چهل حدیث استخراج و تنظیم شده‌اند. سفارشها و توصیه‌های اجتماعی هم بر محور اخلاقیات و معنویات استخراج شده است.

2/2- ساختار کتاب به شرح ذیل می‌باشد:

1-2/2- کتاب در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول توصیه‌ها و سفارشهای فردی که با عنوان «خودسازی و تهذیب نفس» ارائه شده است. بخش دوم توصیه‌ها و سفارشهای اجتماعی است.

2-2/2- بخش اوّل کتاب شامل هجده دفتر است:

دفتر اوّل: تفکر در سورة حشر و توشه برداری از آن که معارف بسیاری در آن نهفته است که امام از آن به عنوان «گنجینة معارف» یاد می‌کنند.

دفتر دوم: از خود رستن و به حق پیوستن. محور این دفتر، حجابهایی چون: سرگرمی به خود، علم، عُجب و خودپسندی، سرگرمی به مفاهیم است که مانع ادراک و پیوستن به حق می‌شوند.

دفتر سوم: در این دفتر از باور قبلی و تأثیر آن، آرامش انسان و ادب حضور او در محضر حق‌تعالی، سخن می‌گوید.

دفتر چهارم: توجه به نتیجه اعمال است که در روز قیامت، انسان با آن اعمال محشور می‌گردد.

دفتر پنجم: از خودخواهی و خودبینی به عنوان ارث شیطانی یاد می‌کند. بزرگ شمردن عمل و کوچک شمردن گناه، راه تسلّط شیطان است.

دفتر ششم: فرصتهای جوانی و ای کاشهای پیری، بحثی است در مورد اغتنام فرصت جوانی و اینکه هر اصلاحی در جوانی آسانتر و ممکن است و شیطان می‌کوشد تا با وسوسة فرداها و فرصت آتی، اصلاح درونی را به عقب بیندازد تا فرصت از دست برود.

دفتر هفتم: اشاره دارد به اینکه وارستگی از تعلّقات دنیایی و زهد، مایة آرامش انسان است، در حالی که وابستگی به زخارف دنیا، اسباب گرفتاری و هلاکت انسان می‌شود.

دفتر هشتم: یادآوری می‌کند که زُهد و وارستگی از دنیا نبایستی به مفهوم عدم پذیرش مسئولیت باشد. خدمت به بندگان خدا، عبادت و خدمت به خداست.

دفتر نهم: در مورد حق‌النّاس است که بی‌توجهی به آن موجب گرفتاری آخرت خواهد شد.

دفتر دهم: محبّت و رحمت نسبت به همه. عالم بر محور محبّت است و رشتة حیات فردی و اجتماعی با رحمت و محبّت مستحکم می‌شود. باید به همه موجودات بویژه انسانها، نظر رحمت و محبّت داشته باشد.

دفتر یازدهم: انس با قرآن و تدبّر در آن. قرآن کتاب معرفت است و لذا تأکید بسیار شده تا علاوه بر قرائت، در آن تدبّر شود. آداب قرائت و اخلاص در آن، در این دفتر گفته شده است.

دفتر دوازدهم: تمسّک و انس با دعا. دعاها و مناجاتها، قرآن صاعدند و برترین معارف بشری در آنها بیان شده است. انس با دعاها بویژه مناجات شعبانیه در این دفتر مورد تأکید قرار گرفته است.

دفتر سیزدهم: نماز، غایه القصوی آمال اهل معرفت است. باید به قدر طاقت از آن بهره گرفت و در اعمال آن، سستی و غفلت روانداشت. هنگام نماز باید قلب فارغ از هر مشغولیتی باشد تا فرد آراسته به خوبیها شده و قرب الی الله پیدا کند.

دفتر چهاردهم: صبر بر کاستیها و مصبتها از دیگر عوامل خودسازی و تهذیب نفس است. صبر، کلید سعادت و منشأ نجات از هلاکت است.

دفتر پانزدهم: پرهیز از آفات اعضاء بویژه زبان بسیار مهم است. شناخت آفت هر عضو و پرهیز از آنها برای تهذیب نفس واجب است. مخصوصاً زبان را باید از معصیت حفظ کرد و توجه داشت که در محضر خداوند، از هر معصیتی باید پرهیز کرد.

دفتر شانزدهم: انتخاب شغل نیز در تقرّب انسان به خدا یا دوری او از حق مؤثر است. باید شغلی و عملی را انتخاب کرد که بواسطة آن به خدا نزدیک شد. انتخاب شغل، تابعی است از اخلاق باطنی و نفسانی هر فرد.

دفتر هفدهم: در انتخاب دوست و معاشر باید دقت کرد و آنان را از اشخاص وارسته و بی‌اعتنا به دنیا و صالح انتخاب کرد و از مجالست با اهل معصیت پرهیز نمود.

دفتر هجدهم: صله رحم، خدمت به مادر و تربیت فرزندان از جمله وصایایی است که در قرآن کریم، کلام و سیرة معصومین علیهم‌السّلام و سفارش امام بر آن تأکید شده و ثمرات و برکات آن در تربیت انسان و وارستگی او قابل شمارش نیست.

3-2/2- در بخش دوّم کتاب که به توصیه‌ها و سفارشهای اجتماعی تعلق دارد، سفارشهای مربوط به هفده قشر مخاطب را در هفده دفتر مطالعه می‌کنیم، خلاصه این سفارشها به شرح ذیل است:

دفتر اوّل: مخاطب رهبر یا شورای رهبری- رهبری عالیترین مقام در نظام جمهوری اسلامی است و براساس شرایط لازم تعیین و معرفی می‌شود. رهبر بایستی خود را وقف خدمت به اسلام، جمهوری اسلامی و محرومان بنماید و مقاماتی را که بایستی تعیین نماید براساس ضوابط و شرایط لازم باشد.

دفتر دوم: مخاطب علما و روحانیون- علما و روحانیون در جایگاه هادیان امت، نقش پدری نیز دارند و لذا باید به تهذیب نفس خود بپردازند و در صحنه اجتماع، ساده‌زیستی و دفاع از محرومین و حفظ یکپارچگی و وحدت را مورد توجه قرار دهند. پرهیز از جناح‌بندیها و تندروی که نهایتاً به معارضه و نفع دشمنان تمام می‌شود، از وظایف مهم آنان است.

دفتر سوم: سفارش و توصیه به مسئولین- از آنجا که مسئولین متولّی امور مختلف مردم هستند، وظایف متعددی به عهده آنان قرار می‌گیرد و لذا بیشترین توصیه‌ها و سفارشات امام امت، متوجه آنان است. پرهیز از اختلافات، همدلی، رعایت حدود شرعی و قانونی، تفاهم با ائمه جمعه و جماعات، مراعات و مراقبت احوال مردم، رسیدگی به اقشار محروم و روستاها، رسیدگی با اولویت به خانواده شهدا و ایثارگران، فراهم آوردن زمینة ارتقاء اخلاقی و علمی جوانان، تشویق متخصصین و جلوگیری از ورود کالاهای مصرف ساز، از جمله سفارشهای امام به مسئولین است که در این دفتر مورد بررسی قرار گرفته است.

دفتر چهارم: مخاطب نمایندگان و مجلس شورای اسلامی- پرهیز از اختلاف با دولت و شورای نگهبان، انجام وظایف قانونی بدون ملاحظه اشخاص با رعایت ضروریات کشور، خاضع بودن در برابر احکام الهی، رعایت اخلاق و شئون اسلامی در تبلیغات انتخاباتی از جمله سفارشاتی است که به این مخاطبین شده است.

دفتر پنجم: مخاطب مردم- مردم به عنوان رکنی از نظام اسلامی و جلوه جمهوریت نظام، مورد نظر خاص امام هستند و توصیه‌های زیادی به آنان شده است که می‌توان به: تحمل سختیها برای استقلال و عزت و شرف کشور، حضور و مشارکت در صحنه‌های مورد نیاز نظام و رفع مشکلات کشور، پیروی از فرهنگ سیاسی اجتماعی اقتصادی و نظامی ائمه اطهار(ع)، حفظ روحانیت و حریم آنان، امربه‌معروف و نهی‌از منکر، وحدت کلمه، حضور در مساجد و نمازهای جمعه، فریب نخوردن از ملّی‌گراها، اشاره کرد.

دفتر ششم: مخاطب نیروهای مسلّح- نیروهای مسلّح اعم از ارتش و سپاه و نیروهای انتظامی سفارش شده‌اند به وحدت و هماهنگی بین یکدیگر، وفاداری و استقامت در راه اسلام، رفع نیازهای خود و عدم وابستگی به خارجیان، مراقبت از رفتار با زیردستان، عدم ورود به احزاب و بازیهای سیاسی، حفظ آرامش.

دفتر هفتم: اساتید و معلمان در این دفتر مورد خطاب امام قرار گرفته‌اند و به آنان سفارش شده است که در تربیت دینی، اخلاقی و علمی بچه‌ها کوشش کنند و از نفوذ منحرفین و افکار انحرافی در مراکز آموزشی جلوگیری نمایند.

دفتر هشتم: جوانان و دانشجویان از جمله اقشار تأثیرگذاری هستند که امام‌خمینی سفارشاتی را به آنان نموده است: حفظ وحدت و اسلامیت، همراه کردن علم و تخصص با اسلام و اخلاق، استفاده از روحانیت و علما در مسیر ارزشها و معنویات، قیام شجاعانه در قبال انحرافات دانشگاه و جامعه و جلوگیری از غرب‌زدگی یا شرق‌زدگی، تلاش برای قطع وابستگی کشور از بیگانگان از جمله این سفارشها می‌باشد.

دفتر نهم: رسانه‌ها، صدا و سیما و مطبوعات مورد خطاب امام قرار گرفته و سفارشهایی به آنان شده است از جمله: اسلامی شدن صدا و سیما، سازنده و مربی بودن رسانه‌ها بویژه صدا و سیما، پرهیز از درج و پخش مطالب تفرقه‌افکن، جلوگیری از نفوذ منحرفین در رسانه‌ها.

دفتر دهم: در این دفتر خانواده معظم شهدا و ایثارگران مخاطب قرار گرفته و از آنان خواسته شده است تا رسالت حفظ امانت خونهای مقدس شهدا را بنمایند و صبر و مقاومت پیشه کنند.

دفتر یازدهم: انجمنهای اسلامی- جلوگیری از ورود افراد با گرایشهای غیر اسلامی، شروع اصلاح از خود، دخالت نکردن انجمنها در امور و مدیریت از جمله سفارشهای امام به انجمنهای اسلامی است تا به معنای واقعی، اسلامی باقی بمانند.

دفتر دوازدهم: زنان در این دفتر مخاطب قرار گرفته‌اند. تبعیت از حضرت زهرا(سلام‌الله‌عليها) در رفتار و عفاف و زهد، فراموش کردن رفتار دوران طاغوت، پرهیز از زندگی مصرفی و اشرافی و چشم و هم‌چشمی، حضور در صحنه‌ها با رعایت ضوابط شرعی، حفظ کرامت خود و بازیچة هوسرانیها نشدن، اهمیت دادن به نقش مادری و تربیت فرزندان از جمله توصیه‌های امام خمینی به زنان است.

دفتر سیزدهم: حجاج بیت‌الله‌الحرام وظایفی دارند که می‌توان به برائت از مشرکان و فریاد علیه ظالمان و رعایت شئون انقلاب اسلامی در رفتارها و برخوردها و عمل به احکام حج، اشاره نمود.

دفتر چهاردهم: ثروتمندان، تجار و کسبه نیز از امام‌خمینی توصیه‌هایی دریافت کرده‌اند. بکار انداختن سرمایه‌های مشروع خود در فعالیتهای سازنده و رفاه طبقات محروم، حل معضلات و مشکلات مستضعفین، رعایت انصاف و پرهیز از گرانفروشی و احجاف، تمکّن مالی نباید عامل نفوذ در حکومت و حکمرانان شود و... از جمله این توصیه‌هاست.

دفتر پانزدهم: حضرت امام‌خمینی به اقلیتهای مذهبی در خصوص انتخاب وکلای مجلس شورای اسلامی، سفارش می‌کنند که وکلای غیر وابسته و غیر التقاطی را انتخاب کنند.

دفتر شانزدهم: قلم بدستان، سخنرانان و مخالفان هم از توصیه‌های امام بهره داشته‌اند. آنان باید مواظب قلمها و سخنرانیهای خود باشند تا موجب ناامیدی مردم، امیدواری دشمنان و تفرقه در میان مردم و مسئولین نشوند. امام خواسته‌اند قبل از انتقاد و اشکالتراشی، وضعیت جهان و مسائل آن را مطالعه کنند و با آنها آشنا شوند، بدگویی و بدخواهی از دولت نکنند، در خدمت محرومین و مظلومین باشند، قضاوت بیطرفانه و با فکر آزاد در مورد جمهوری اسلامی بنمایند، فریب منافقین را نخورند.

دفتر هفدهم: مسلمانان جهان در این دفتر مورد خطاب قرار گرفته‌اند. پرهیز از نژادپرستی و ملی‌گرایی در برابر اسلام، نترسیدن از حکّام جنایتکار در کشورهای اسلامی، الگوگیری از ملت ایران، گوش ندادن به تبلیغات مخالفان اسلام، از جملة این سفارشهاست.

مؤسسه فرهنگی هنری قدرولایت